Het eerste moment van seksueel misbruik

Het moment

Het eerste moment van seksueel misbruik is zeer ingrijpend. Veel slachtoffers verwoorden het met: ‘mijn leven is verwoest’ sinds dat moment. Het moment van de diepe ingrijpende ervaring komt samen in één verwoestende seconde: alles wat daarna komt, bevestigt en verdiept de ervaringen uit die seconde.
In dit artikel word er uitgegaan van slachtoffers die dit als kind meemaakten, maar het zal evengoed op veel vlakken herkenbaar zijn voor slachtoffers die dit op latere leeftijd hebben ervaren.
In deze ene seconde vindt er een alles ontwrichtende aardverschuiving plaats: lichamelijk, psychisch, seksueel, sociaal, in identiteit, in verhouding tot volwassenen: er is verscheuring, verdeling en splitsing.

Het moment bestaat uit vier delen, omhuld door een vijfde:

1. De shock
2. Confrontatie met seksualiteit;
3. Verlies van kind-zijn;
4. Hulpeloosheid
5. In de cocon van het geheim

Deze vijf delen smelten samen in deze ene seconde. Deze seconde bepaalt je leven.

De shock:
Confrontatie met iets wat je niet kent. De angst in dit moment raakt aan doodsangst. Lichamelijke ervaringen voltrekken: samentrekking spieren, stokkende adem, samentrekken bekkenbodem, kortsluiting in de hersenen.

• Het begint voor de eerste aanraking: de dreiging dat er iets gaat gebeuren. De sfeer, verandering in gezicht dader.
• Dit is het moment dat je een terugtrekkende beweging maakt in of uit het lichaam.

Doodsangst
Vluchtreactie van het lichaam: Je trekt je in je lichaam terug, terwijl dat zich aanpast aan de omstandigheden en automatisch gaat handelen. Je kunt je ook bewegen naar je hoofd en nauwelijks meer ervaren wat daaronder gebeurt. Of je vlucht nog verder uit je lijf door jezelf vanuit een andere hoek van de ruimte te zien. Of nog verder: je komt pas terug als het over is, er is voor je gevoel dan niks gebeurd.

• Overweldigend veel nieuwe indrukken: maakt extreem onveilig en zet alle structuren op zijn kop.

Slachtoffer en eigendom van dader: de onteigening. Je komt in een verhouding van slachtoffer-dader. Je wordt eigendom van de dader.

Onmacht
Door de aardverschuivingen ben je niet meer weerbaar en ben je dus toegeëigend door de dader. Je ‘nee, ik wil dit niet’ is niet meer bereikbaar.

Weg zijn
Je hebt jezelf aangeleerd om niet aanwezig te zijn en past dit vaker toe in je leven.

Alle ervaringen, ontwarringen, tegenstrijdigheden wordt een grote onontwarbare massieve kluwen. Ze bevriezen of stollen in een pijnlijke klont die zich ergens vastzet:

• In darmen en organen, gespannen spieren, bekkenbodem, samengetrokken anus, dichtgeknepen keel, verharde plekken, verstarde rug. Je bent op celniveau aangetast.
• Je bent superalert geworden. Je hebt alle indrukken supersnel opgeslagen. Alles wordt vastgelegd (opwinding en levensbedreiging) om je later op iets te wijzen.

De Seks
Je krijgt vaste verkering met de dader (seksuele relatie en seksuele imprint).
Onmacht verbindt zich met seksualiteit.

Seksuele imprint
De seksualiteit van de volwassene nestelt zich in je. Al je zintuigen staan op scherp, ze leggen deze nieuwe ervaring vast in je lichaam. Je wordt het antwoord op de seksuele vorm, wil en wens van de dader. ‘Een seksuele stempel op een weerloos/machteloos lichaam’.

Dit is je eerste ervaring met seks. Je hebt nog geen kader om het in te plaatsen. Intimiteit raakt verward met seks.

• Je krijgt een beeld mee: bijvoorbeeld mannen hebben seks met jongens en dat is geheim.
• Je eigen seksuele ontwikkeling is afgenomen.
• Verwarring ontstaat. Je krijgt geen uitleg over wat er gebeurd.
• Walging en lust kunnen samen gaan.
• Fascinatie voor genitaliën is geboren. Je wist nauwelijks het bestaan en de functie ervan, maar in/na het misbruik is je fascinatie hiervoor begonnen. Je wil geslachtsdelen van anderen zien/hebt hier een fascinatie voor.

Uitverkoren
Het is een fijn gevoel om speciaal te zijn en het gevoel van uitverkoren zijn. Een aanname kan zijn dat je de enige bent met wie de ander dit speciale ding doet. Dit gevoel maakt nog afhankelijker en verbinding sterker.

Verlies van kind-zijn
In een moment promoveer je van kind naar schijnvolwassene. De dader ontkent dat je kind bent en helemaal niet klaar bent voor seks. Je wordt hierdoor een pseudovolwassene: je krijgt iets mee te dragen waar je met je leeftijdgenoten niet over kan praten. Dat maakt je ontzettend eenzaam.

Rouwen om verlies kindzijn
Je kunt rouwen om het feit dat je als kind je kindzijn bent verloren. Je bent ten onrechte bevordert tot volwassene. Er ontstaat dus: pijn, geschondenheid, gebrokenheid en ontroving. De speelsheid en onschuld die je bezat worden van je afgenomen en bestaat na het misbruik niet meer zoals tevoren.

Hulpbehoevend worden
In het moment heb je iemand nodig. Iemand die het ziet gebeuren, die er iets over zegt en ingrijpt: een getuige. Er ontstaat in en vanaf dit moment dus een sterke behoefte aan iemand die je beschermt, getuige is en ervoor je is.

Je hebt een hunkering naar redding, naar iemand die je ziet en er iets over zegt. Iemand die uitleg geeft en je in bescherming neemt. Deze ontbreekt in het moment. In eerste instantie gaat deze behoefte uit naar de dader. In tweede instantie naar andere belangrijke mensen aan wie je macht en mogelijkheden toekent. Doordat deze persoon er niet is ontstaat een bevroren behoefte.

Deze behoefte kan later in je leven leiden tot gedrag waarmee je aandacht vraagt voor wat er met je is gebeurt (je hoopt dat de ander er voor je is en je in bescherming neemt). Soms is dit gedrag heel destructief zoals: verslavingen, eetstoornissen, brutaal gedrag en een soort onverschrokken, risicovol gedrag. Het kan ook leiden tot behoefte aan iemand (bijv. een partner) die je komt redden. Je hebt dus een bepaalde afhankelijkheid in je naar een ander die je komt helpen.

Het geheim
“Er gebeurt iets ernstigs in je leven en je moet het nog geheim houden ook.”

De shock, de seksuele imprint, verloren kind-zijn en de hulpeloosheid verdwijnt in de tijdloze seconde, omhuld door een schier ondoordringbare dikke isolatielaag: het geheim. Een overdonderende stilte na een aardbeving.
Na het moment ben je het geheim in getrokken. Aan alles voel je of wordt je verteld dat wat er is gebeurd, geheim is en niet naar buiten mag komen. De hele ervaring met alle schade raakt ook nog verpakt in een extra laag van schaamte en schuld, waarop in grote letters ‘geheim’ geschreven staat.

De dader
Vlak na het moment komt de dader in actie. Hij heeft allerlei manieren om jou het zwijgen op te leggen. Het geheim moet worden bezworen. Het geheim is uitsluitend een geheim van een volwassene die een zedenmisdrijf pleegt waar wettelijk gezien een straf op staat. Tegelijkertijd is het ook een bezwering om te voorkomen dat er ontreddering ontstaat in de sociale context van dader en slachtoffer, die verregaande consequenties zal hebben. Meestal betekent dat scheiding en uitsluiting. Maar de boemerang van de sociale ontkenning kan ook zomaar het slachtoffer zelf treffen.

Ons geheim
Is voor kinderen een geheim iets spannends en verbindend, is het voor de volwassene bescherming tegen groot gevaar. Twee totaal verschillende belevingen.

Bezweringen
De bezweringen gaan van zogenaamd lief tot zeer ernstig bedreigend. In het ergste geval kan de dader je daadwerkelijk chanteren en bedreigen (bijvoorbeeld: ik doe jou of je familie iets aan als het naar buiten komt).

Het geheim en de dood
Het seksueelmisbruik-geheim en de dood zijn nauw met elkaar verbonden. Je wordt door de dader bijvoorbeeld daadwerkelijk met de dood bedreigd. Mogelijk ben je onder de dood/of iets doodsbedreigends gedwongen seksuele handelingen te doen.
Het geheim kan ook voor jezelf geheim worden. De waarheid is dan zo erg, dat je het gevoel hebt dat je toen beter dood had kunnen gaan. Daar kleeft aan dat je alsnog dood wil. De dood is verbonden met de neiging om het geheim te doorbreken.
Je hebt het misbruik overleefd, maar echt leven, dat kan je niet meer.

Moment van de verloren seconde
Het moment met al zijn ervaringen zijn vastgelegd in een verloren seconde. De overdonderende hoeveelheid indrukken worden als onaf en als onverwerkt in een gestolde, tijdloze gevoelsklomp ergens in je lichaam opgeslagen. Waarschijnlijk zelfs tot in je cellen. Ze construeren samen een vorm die in het lichaamsgeheugen wordt bewaard.

De inhoud van deze seconde gaat de rest van je leven bepalen.

In therapie leren we de vaste verkering met de dader uit te maken en gaan we aan de slag met deze diep weggestopte nare ervaring, zodat jij verder kunt leven zonder bepaalt te worden door de dader en zijn daden.