“Trauma ontmaskerd: Een analyse naar aanleiding van het boek ‘Wat is je overkomen'” (2/2)

Trauma en het brein

Vorige week schreef ik in mijn post hoe triggers invloed hebben op hoe we ons gedragen. Zo zal een ex-militair snel getriggerd kunnen raken door harde knallen. De ander wordt getriggerd door agressie of een boze blik en de volgende persoon wordt al gespannen door alleen het maken van oogcontact.

Het kan ongelofelijk vervelend zijn als je in een veilige situatie, je niet veilig kan voelen. Telkens als je getriggerd wordt gaan alle seinen op rood, voel je hoe je lichaam zich aanspant en wordt het mistig in je brein.

Ik wil je kort meenemen hoe dit proces werkt in je brein.

Bij een trigger gaat het volgende proces in werking:

➡ De zintuigelijke input (trigger) wordt eerst verwerkt in het lagere deel van het brein (zie onderstaande foto).

➡ Het lagere brein (ook wel de hersenstam) stelt de vraag: Ken ik dit signaal vanuit eerdere ervaringen?

➡ Zo ja, dan reageert het lagere brein alsof het dezelfde ervaring is als eerder.

In het geval van trauma herkent je hersenstam een bepaalt signaal, omdat die overeenkomt met een signaal vanuit een traumatische ervaring en geeft dezelfde reactie af als in de toen onveilige situatie. Zoals een aangespannen lichaam, niet helder kunnen nadenken of bijvoorbeeld een schrikreactie.

Helaas is dit onderste deel van ons brein niet in staat om onderscheid te maken tussen toen en nu. Het is eigenlijk het meest ‘domme’ deel van ons brein. Toch komen signalen als eerste dit deel van het brein binnen.

Zo kan het iemand met examenvrees overkomen dat op het moment van het examen het brein getriggerd wordt. Ondanks dat je alle informatie opgeslagen hebt, kun je op dat moment niet meer bij deze herinneringen. Deze liggen namelijk opgeslagen in het bovenste deel van je brein. Gevolg: je hebt een ‘black out’. ⚫

Gelukkig kan je hier iets aan doen, als je weet hoe dit proces werkt. Je kan jezelf namelijk leren reguleren (veilig laten voelen). Zodra je weer gereguleerd bent, krijg jij weer de beschikbaarheid over de cortex en kan jij zelfreflectie toepassen, verbanden leggen en logisch nadenken.

In het artikel ‘Omgaan met trauma’ vind je meer informatie over hoe je om kan gaan met trauma en zelfregulatie!

PS. Dit is een simplistische uitleg.